سایت شرکت دانش بنیان زیست پژوه افرا به روش کشت سلولی در این مقاله پرداخته است در صورت داشتن سوال در این رابطه یا تجربه کاری آن را درسایت ثبت کنید.

کشت سلولی چیست؟

به فرایندی که در آن سلول ها در شرایط خاص و کنترل شده ای ،در بیرون از محیط بدن پرورش و رشد داده شوند ،کشت سلولی گفته می شود.

به زبان ساده تر می توان گفت کشت سلولی به فرآیندی گفته می شود که سلول های یوکاریوتی در یک میحط کشت استریل شده ، کشت داده می شود که هر سلول محیط کشت مخصوصخود را نیاز دارد.

بطور مثال محیط کشت شده هر سلول محیط مغذی مثل ویتامین ها، مواد معدنی ،قندها ، آمونینو اسید ها ،هورمون ها ، گاز های co2 و o2 باشد و در این محیط ها برای کشت سلولی باید شرایط فزیکی و شیمیایی نیز تنظیم شود.

در کشت سلولی بعضی از سلول ها میتوانند در محیط کشت به صورت شناور رشد کنند اما سلول های هستن که برای رشد نیاز به سطحی دارند که به توانند به آن متصل شوند .

کشت سلول
کشت سلولی

تاریخچه کشت سلولی

در سال 1907 بود که پزشکی به نام (اریسون ) سوالی براش پیش آمد که آیا می شود شرایط آزمایشگاه را طوری بسازیم که سلول را زنده نگه دارم.

و با بافت مغزی قورباغه شروع کرد و مورد برسی قرار داد و درون ظرف کشت همراه با مواد تغزیه ای قرار داد و در محیط کشت در آن زمان استفاده کرد ، عصاره جنینی بود که از جنین جوجه بود گرفته شده بود و با سانتریفیوژ روسوبات ته نشین شد و محصول به دست آمد را به عنوان سرم برای کشت بافت مغزی استفاده کرد .

و بعد از مدتی متوجه شد که سلول ها می توانند در یک محیط آزمایشگاهی کشت شوند و این گونه که برای اولین بار توسط (اریسون) سلول ها در محیط آزمایشگاهی کشت شدن که ساده ترین حالت بود و باعث شد کشت سلولی را بنا کند .

در اوایل دهه 70 میلادی برای کشت سلول از سرم های گاوی (FBS) استفاده می شد و برای هر سلول در هر محیطی نمی توانست خوب باشد و حال دیگر استفاده از این نوع سرم ها به حداقل رسیده است .

به مرور زمان کشت سلولی پیشرفته  شد و محیط های کشت به سوی اقتصادی شدن سوق پیدا کرد و آرام آرام محیط های اختصادی طراحی شد و جای خود را به محیط های پر هزینه و قدیمی دادن و یک نوع محیط کشت فقط برای یک نوع سلول خاص است و عمومی نیست .این گونه شد که از حالت پایه به پیشرفته پیش رفت .

تاریخچه کشت سلولی
تاریخچه کشت سلولی

محیط کشت EMEM

دانشمندی به نانم (ایگلز) EAGLES که اولین بار محیط پاییه ی درست کرد به آن FBS اضافه کرد محیطی که اکثر سلول ها در آن رشد می کنند . که به این محیط به اصطلاح ایگلز مینیمم می گویند .

محیط کشت DMEM

دانشمندی محیطی را درست کرد به نام DMEM که گرفته شده از محیط EMEM است . فقط تغیراتی  دارد که محیط کشت حدقلی را که تغیراتی از غلظت موادش ایجاد شده است محیطی را با قد ونمک مخلوط کرد که بهینه تر شود که برای اکثر سلول ها استفاده شود.

حفظ ونگهداری سلول در محیط کشت؟

سلول ها بعد از رشد و تکثیر تحت تاثیر فرایند پیری قرار میگبرند با وجود ثبات سلولی تقسیم سلولی در آنها متوقف می شود . سلول ها به طور معمول در دمای 37 درجه و CO2 5٪ برای سلول های حیوانی کشت داده می شوند که هر سلول کشت متفاوتی دارد.

محیط های کشت از نظر مواد مغذی و غلظت گلوکز ،PH و فاکتورهای رشد متفاوت می باشند. اکثرا محیط کشت سلول سرم خون جنین گاو FBS ،سرم اسب، کوساله یا سرم بز می باشد.

شرایط شروع کار کشت سلولی

کشت باید در مکان آزمایشگاهی انجام شود که تجهیزات آزمایشگاهی وجود داشته باشد یا مجهز به کشت سلول باشد نیاید در مکانی پر رفت و آمد و باید طوری باشد که هر چند وقت یک بار ضدعفونی  شود .

درب آزمایشگاه باید همیشه بسته باشد دیوار ها رنگ روشن داشته باشد و ضد آب باشد تا به راحتی آن را استریل یا تمیز کرد . و مجهز به ترازو ، آنکوباکتور ،هود و شرایط استاندارد باشد .

در فرایند کشت سلول باید همه جا استریل باشد . و در مکانی باشد که تهویه هوا داشته باشد در آنجا نباید بافت اولیه حیوانی کشت شود برای عملکرد بهتر باید به روش و دستورالعمل های کار در اتاق کشت سلولی دقت کرد ،آب آنکوباتور باید با الکل 70٪ استریل شود هر ماه یک بار، از ظروفی استفاده کرد که یک بار مصرف باشد .

سلول ها یا اندام ها و بافت ها در ظروف پلاستکی یا شیشه ی( فلاسک) با درجه حرارت تنظیم شده در آنکوباتور نگهداری  می شود ظروفی باید باشد که فضای کافی برای رشد سلول داشته باشد .